5.3 Incidentele baten en lasten

1. Vennootschapsbelasting

Door de belastingdienst is ambtshalve een voorlopige aanslag 2023 opgelegd met een belast bedrag
van afgerond € 302.000. De vennootschapsbelasting heeft betrekking op de winsten uit de
grondexploitaties die aan de Algemene reserve grondexploitaties worden toegevoegd.

2. Dividenduitkering

Enexis heeft de dividend uitkering over uitgekeerd, waarbij de uitkering € 50.000 hoger
uitkomt dan begroot. Hiervan is een bedrag van € 40.000 incidenteel uitgekeerd in verband met de
verkoop van Fudura B.V.

3. SPUK Sport

De Specifieke uitkering stimulering sport is in 2022 verlengt met een enkel jaar tot 1 januari 2024. Dit betekent voor 2023 een incidenteel voordeel op de sport van €  75.000 werd verwacht. De uiteindelijke ontvangst bedraagt € 135.000,-.

5. Nationaal programma onderwijs

In het kader van het Nationaal programma onderwijs (NPO) zijn tussen 2021 en 2023 rijksmiddelen beschikbaar om onderwijsachterstanden ten gevolge van corona te voorkomen of te compenseren. De NPO middelen zijn ingezet voor de opstartkosten van het extra taalonderwijs voor anderstalige leerlingen en voor het project jeugdwerkers in de school. In 2022 is Rijksbijdrage ontvangen over de periode augustus 2021 tot en met juli 2023. Daarvan is vanuit het jaar 2022 een bedrag van € 79.000 in gezet in 2023.

6. Rijksmiddelen ventilatie schoolgebouwen

In 2022 is een Rijksbijdrage ontvangen om de ventilatie in De Tweemaster te verbeteren. Het in 2022 en 2023 niet uitgegeven bedrag van € 77.400 zal naar 2024 overgeheveld gaan worden.

7. Voorschoolse educatie ontheemde peuters

In 2023 heeft de gemeente een eenmalige specifieke rijksuitkering van € 63.000 ontvangen om in samenwerking met de kinderopvang VE aan te bieden aan ontheemde peuters. Inzet middelen vindt plaats via extra bekostiging van de betreffende peuters die deelnemen aan het reguliere VE-aanbod bij kinderopvangorganisaties. In totaal is hier € 2.313 aan uitgegeven in 2023.

8. GALA SPUK   

In 2023 is de Brede Regeling Combinatiefuncties (BRC) uit het gemeentefonds gehaald en ondergebracht in de gelden van het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). Deze overgang resulteerde in een voordeel van € 54,000 door hogere inkomsten.

9. Statushouders

Voor de uitvoering van de wet inburgering ontvangen wij jaarlijks een bedrag per gehuisveste statushouder als voorschot. Dit is bestemd voor de kosten van o.a. het taalonderwijs (leerroutes) en de maatschappelijke begeleiding. Door de hogere taakstelling hebben wij voor 2023 een hoger voorschot ontvangen die € 65.000 hoger is dan begroot.

10. Tijdelijke huisvesting statushouders

Op de locatie Hof van Dalfsen, ontvangt de gemeente een vergoeding voor de duur van zes maanden vanuit de Hotel- en Accommodatieregeling. Na afloop van de periode zullen deze statushouders voor reguliere huisvesting in aanmerking moeten komen. De te verwachten kosten van de twee projecten waren in 2023 € 100.000 en worden gedekt vanuit de HAR-regeling. In 2023 is echter € 27.791 minder uitgegeven dan verwacht, daarnaast is € 104.160 meer ontvangen dan verwacht, de onbenutte middelen zijn aangemerkt voor overheveling naar 2024.

11. Crisisnoodopvang

Vanaf 3 oktober 2022 worden asielzoekers opgevangen op de locatie Hof van Dalfsen. De kosten van deze crisisnoodopvang worden voor doormiddel van een forfetair bedrag per beschikbaar bed vergoed door het rijk. Omdat een inschatting van de kosten moeilijk te maken is, zijn zowel de baten als de lasten begroot op € 900.000. Echter is de ontvangst vanuit het rijk uitgekomen op € 1.384.916 terwijl de lasten lager uit zijn gevallen met €1.011.995.

12. Taskforce energiearmoede

Met het vaststellen van de jaarrekening 2022 is besloten het restant budget energie noodfonds toe te voegen aan het budget voor de taskforce energiearmoede in 2023. Dit betreft een bedrag van € 7.000.

13. Energietoeslag

In de tweede Berap is € 820.000 opgenomen op beleidsveld 6.1 op basis van de sterke indicatie dat er, naast het al ontvangen voorschot, nog een tweede rijksbijdrage werd verwacht. Via de algemene uitkering is deze bijdrage uiteindelijk ontvangen, bedragend € 812.000. Daarnaast zijn er meer aanvragen gedaan voor de energietoeslag dan vooraf begroot. Bovenop de 934 aanvragen van 2022 hebben we nog 95 nieuwe aanvragen afgehandeld, resulterend in een nadeel van € 28.000.

14. Applicatiebeheer

In de begroting van 2023 was geen rekening gehouden met continuering van het contract met de gemeente Staphorst en Zwartewaterland op het gebied van applicatiebeheer voor de Suite voor Sociaal Domein. Omdat dit contract verlengd is, kunnen wij een deel van de gemaakte kosten ook voor 2023 doorbelasten, verwacht werd dat dit leidt tot een voordeel van € 126.000. Dit voordeel is uiteindelijk hoger uitgevallen op € 159.763.

15. Statushouders

Voor de uitvoering van de wet inburgering ontvangen wij jaarlijks een bedrag per gehuisveste statushouder als voorschot. Dit is bestemd voor de kosten van o.a. het taalonderwijs (leerroutes) en de maatschappelijke begeleiding. Door de hogere taakstelling hebben wij voor 2023 een hoger voorschot ontvangen die € 65.000 hoger is dan begroot.

1. Berichtenbox en Pers Internet Pagina (PIP)

De gemeente Dalfsen zet in op een verbetering van de digitale dienstverlening naar inwoners en
ondernemers. Een manier om dit te realiseren is door meer communicatie digitaal te laten verlopen,
bijvoorbeeld bij de landelijke berichtenbox van Mijn Overheid. Een andere manier is door het inrichten
van een Persoonlijke Internetpagina (PIP), waarbij de gemeente tweezijdig gaat communiceren met de inwoner (de Berichtenbox maakt alleen communicatie van gemeente naar de inwoner mogelijk).

2. Datagedreven werken en digitale dienstverlening

De komende jaren investeren we in datagedreven werken. Hiermee verhogen we de kwaliteit van onze dienstverlening. De investering is gericht op adoptie van datagedreven werken en samenwerking met partners aan gemeenschappelijke vraagstukken. Daarnaast investeren we in applicaties ter ondersteuning van de bedrijfsvoering. Hieronder valt bijvoorbeeld de migratie naar de cloud van ons zaaksysteem en nieuwe telefonie, zodat onze dienstverlening op peil blijft.

3. Organisatieontwikkeling

In 2021 zijn we gestart te investeren in onze organisatieontwikkeling. Hiermee werken we aan vier sporen; digitale dienstverlening, route naar de toekomst met lerend ontwikkelen en lerend organiseren, aantrekkelijk werkgeverschap en hybride werken. Voor het spoor route naar de toekomst en coördinatie van de organisatieontwikkeling is bestendig bijdragen aan organisatieontwikkeling van belang.

4. Vennootschapsbelasting

Door de belastingdienst is ambtshalve een voorlopige aanslag 2023 opgelegd met een belast bedrag
van afgerond € 302.000. De vennootschapsbelasting heeft betrekking op de winsten uit de
grondexploitaties.

5. Werving en Selectie

Door een gemiddeld tot hoog verloop in de organisatie in combinatie met krapte op de arbeidsmarkt is
werven van personeel bemoeilijkt. Met name bij specialistische functies is de doorlooptijd langer dan
wenselijk. Inzet van specialistische bureaus en recruiter levert sneller resultaat.

6. Energiekosten gemeentelijke gebouwen

In 2023 was er sprake van een onrustige energiemarkt en de daarmee blijvende hoge prijzen. Daarnaast waren de energiebelastingen verhoogd en is het btw-tarief naar 21 % gebracht. In 2023 is een verwacht tekort van (afgerond) € 400.000 berekend voor de gemeentelijke gebouwen, openbare verlichting, rioolpompinstallaties en andere objecten die energie verbruiken.

7. CAO-ontwikkelingen 2023 (vrijval stelpost)

In mei 2023 was voor de sector gemeenten een nieuwe CAO afgesloten waarbij de loonkosten voor 2023 met gemiddeld 9,1% stijgen. Hiermee is rekening gehouden in de begroting 2023 door een stelpost op te nemen.

8. Inzet stelpost inflatie, voordeel € 600.000

Bij het opstellen van de begroting 2023-2026 waren de ontwikkelingen met betrekking tot de inflatie lastig in te schatten. Daarom hebben is er een incidentele stelpost voor 2023 voor de gevolgen van inflatie op verschillende programma's. Uiteindelijk is dit  beschikbaar gekomen bij de diverse programma’s.

11. Verkiezingen

De gecombineerde verkiezingen van Provinciale Staten en Waterschappen zijn duurder uitgevallen dan geraamd. Op 22 november zijn met de val van het Kabinet weer verkiezingen georganiseerd. Daarvoor is geen vergoeding vanuit het gemeentefonds ontvangen.

13. Onderhoud Materieel

Door langere levertijden van nieuw materieel worden machines en materiaal langer ingezet. Bij machines zorgt dat voor langere inzet van oude machines, wat leidt tot grotere reparaties.

14. Informatiepunten Digitale Overheid

Door het Rijk is een specifieke uitkering toegekend om de Informatiepunten Digitale Overheid te bekostigen. De gemeente Dalfsen heeft in 2023 een bedrag van € 28.400 van het rijk, en een zelfde bedrag ter beschikking gesteld aan de bibliotheek.

15. Bibliotheek van de toekomst

In de Raad van 27 maart 2023 is besloten om eenmalig een deel van de middelen Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK), ter hoogte van € 47.500, in te zetten als cofinanciering aan de bibliotheek voor het projectplan "Bibliotheek van de Toekomst". Dit gebeurt over een periode van twee jaar. Daarom is in 2023 € 23.750 beschikbaar gesteld aan de bibliotheek door middel van een subsidie.

16. Nationaal programma onderwijs

In het kader van het Nationaal programma onderwijs (NPO) zijn tussen 2021 en 2023 rijksmiddelen beschikbaar om onderwijsachterstanden ten gevolge van corona te voorkomen of te compenseren. De NPO middelen zijn ingezet voor de opstartkosten van het extra taalonderwijs voor anderstalige leerlingen en voor het project jeugdwerkers in de school. In 2022 is Rijksbijdrage ontvangen over de periode augustus 2021 tot en met juli 2023. Daarvan is vanuit het jaar 2022 een bedrag van € 79.000 in gezet in 2023.

17. Rijksmiddelen ventilatie schoolgebouwen

In 2022 is een Rijksbijdrage ontvangen om de ventilatie in De Tweemaster te verbeteren. Het in 2022 en 2023 niet uitgegeven bedrag van € 77.400 zal naar verwachting in 2024 uitgegeven worden.

20. Pilot jongerenwerk in de school, onderwijs

 Voor de pilot ontbraken  de middelen om het project in de tweede helft van 2023 voort te zetten.
Deze is doormiddel van een begrotingswijziging verlengt, zodat de opgebouwde ervaring en contacten van de afgelopen periode behouden blijven.

22. Voorschoolse educatie ontheemde peuters

In 2023 heeft de gemeente een eenmalige specifieke rijksuitkering van € 63.000 ontvangen om in samenwerking met de kinderopvang VE aan te bieden aan ontheemde peuters. Inzet middelen vindt plaats via extra bekostiging van de betreffende peuters die deelnemen aan het reguliere VE-aanbod bij kinderopvangorganisaties. In totaal is hier € 2.313 aan uitgegeven in 2023.

24. GALA SPUK  

In 2023 is de Brede Regeling Combinatiefuncties (BRC) uit het gemeentefonds gehaald en ondergebracht in de gelden van het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). Deze overgang resulteerde in een voordeel van € 54,000 door hogere inkomsten. De uitgaven op de BRC zijn achtergebleven, resulterend in een bedrag van € 24.575 dat is aangemerkt voor budgetoverheveling. 

25. Noodketel zwembad De Meule

De zwemwaterketel van zwembad De Meule is net voor de opening van de zwembaden kapot gegaan en kon niet meer worden gerepareerd. Als tijdelijke oplossing was er een noodketel geplaatst.
De huurtermijn was uiteindelijk iets langer uitgevallen dan de bedoeling was.

26. Statushouders

Bij de jaarrekening 2022 hebben wij voor de reguliere inburgeringskosten € 71.000 en de onderwijsroute € 25.000 meegenomen naar 2023, voor de kosten die we dit jaar maken voor inburgeraars die vorig jaar zijn gehuisvest. Daarnaast hebben wij een voorschot voor 2023 ontvangen die door de hogere taakstelling € 148.000 hoger is dan begroot. In 2023 is van dit budget in totaal € 184.000 uitgegeven.

27. Tijdelijke huisvesting statushouders

Op de locatie Hof van Dalfsen, ontvangt de gemeente een vergoeding voor de duur van zes maanden vanuit de Hotel- en Accommodatieregeling. Na afloop van de periode zullen deze statushouders voor reguliere huisvesting in aanmerking moeten komen. De te verwachten kosten van de twee projecten waren in 2023 € 100.000 en worden gedekt vanuit de HAR-regeling. In 2023 is echter € 27.791 minder uitgegeven dan verwacht, daarnaast is € 104.160 meer ontvangen dan verwacht, de onbenutte middelen zijn aangemerkt voor overheveling naar 2024.

28. Crisisnoodopvang

Vanaf 3 oktober 2022 worden asielzoekers opgevangen op de locatie Hof van Dalfsen. De kosten van deze crisisnoodopvang worden voor doormiddel van een forfaitair bedrag per beschikbaar bed vergoed door het rijk. Omdat een inschatting van de kosten moeilijk te maken is, zijn zowel de baten als de lasten begroot op € 900.000. Echter is de ontvangst vanuit het rijk uitgekomen op € 1.384.916 terwijl de lasten lager uit zijn gevallen met €1.011.995.

30. PW inkomen

Bij de begroting 2023-2026 is rekening gehouden met een voordeel van € 232.000, op basis van de realisatie 2022. Door lagere opbrengsten door verhaal en toename van het aantal bijstandsgerechtigden komt dit voordeel lager uit.

31. Bijzondere bijstand

Het nadeel is ontstaan door een stijging aan uitgaven minimaregelingen, in het bijzonder voor de bijzondere bijstand voor bewindvoeringskosten en de kosten voor woninginrichting voor nieuwe statushouders. De eindstand 2024 laat een nadeel zien van € 99.568

32. Energietoeslag

In de tweede Berap is € 820.000 opgenomen op beleidsveld 6.1 op basis van de sterke indicatie dat er, naast het al ontvangen voorschot, nog een tweede rijksbijdrage werd verwacht. Via de algemene uitkering is deze bijdrage uiteindelijk ontvangen, bedragend € 812.000. Daarnaast zijn er meer aanvragen gedaan voor de energietoeslag dan vooraf begroot. Bovenop de 934 aanvragen van 2022 hebben we nog 95 nieuwe aanvragen afgehandeld, resulterend in een nadeel van € 28.000.

34. Statushouders

Voor de uitvoering van de wet inburgering ontvangen wij jaarlijks een bedrag per gehuisveste statushouder als voorschot. Dit is bestemd voor de kosten van o.a. het taalonderwijs (leerroutes) en de maatschappelijke begeleiding. Door de hogere taakstelling hebben wij voor 2023 een hoger voorschot ontvangen die € 65.000 hoger is dan begroot. Echter zijn de uitgaven achtergebleven bij de verwachte uitgaven, daarom zijn deze budgetten aangemerkt voor budgetoverheveling.